کد مطلب:366 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:353
احکام صلح
2160 صلح آن است كه انسان با دیگری سازش كند كه مقداری از مال یا منفعت مال خود را ملك او كند، یا از طلب یا حق خود بگذرد، خواه در برابر عوض باشد یا بدون عوض.
2161 دو نفری كه چیزی را به یكدیگر صلح می كنند باید بالغ و عاقل باشند، و كسی آنها را مجبور نكرده باشد، و قصد صلح داشته باشند، و حاكم شرع هم آنان را از تصرف در اموالشان جلوگیری نكرده باشد.
2162 لازم نیست صیغه صلح به عربی خوانده شود، بلكه با هر لفظ ی كه بفهماند باهم صلح و سازش كرده اند صحیح است.
2163 اگر كسی گوسفندهای خود را به چوپان بدهد كه مثلا یك سال نگهداری كند و از شیر آن استفاده نماید و مقداری روغن بدهد، چنانچه شیر گوسفند را در مقابل زحمتهای چوپان و آن روغن صلح كند صحیح است، ولی اگر گوسفند را یك ساله به چوپان اجاره دهد كه از شیر آن استفاده كند و در عوض مقداری روغن بدهد اشكال دارد.
2164 اگر كسی بخواهد طلب یا حق خود را به دیگری صلح كند، در صورتی صحیح است كه او قبول نماید.
2165 اگر انسان مقدار بدهی خود را بداند و طلبكار او نداند، چنانچه طلبكار طلب خود را به كمتر از مقداری كه هست صلح كند، مثلا پنجاه تومان طلبكار باشد و طلب خود را به ده تومان صلح نماید، زیادی برای بدهكار حلال نیست، مگر آنكه مقدار بدهی خود را به او بگوید و او را راضی كند، یا طوری باشد كه اگر مقدار طلب خود را می دانست باز هم به آن مقدار صلح می كرد.
2166 اگر بخواهند دو چیزی را كه از یك جنس، و وزن آنها معلوم است به یكدیگر صلح كنند، در صورتی صحیح است كه وزن یكی بیشتر از دیگری نباشد، ولی اگر وزن آنها معلوم نباشد، اگر چه احتمال دهند كه وزن یكی بیشتر از دیگری است صلح صحیح است.
2167 اگر دو نفر از یك نفر طلبكار باشند یا دو نفر از دو نفر دیگر طلبكار باشند و بخواهند طلبهای خود را به یكدیگر صلح كنند، چنانچه طلب آنان ازیك جنس و وزن آنها یكی باشد، مثلا هر دو ده من گندم طلبكار باشند، مصالحه آنان صحیح است، و همچنین است اگر جنس طلب آنان یكی نباشد، مثلا یكی ده من برنج و دیگری دوازده من گندم طلبكار باشد، ولی اگر طلب آنان از یك جنس و چیزی باشد كه معمولا با وزن یا پیمانه آن را معامله می كنند، در صورتی كه وزن یا پیمانه آنها مساوی نباشد مصالحه آنان باطل است.
2168 اگر از كسی طلبی دارد كه باید بعد از مدتی بگیرد، چنانچه طلب خود را به مقدار كمتری صلح كند و مقصودش این باشد كه از مقداری از طلب خود گذشت كند و بقیه را نقد بگیرد اشكال ندارد.
2169 اگر دو نفر چیزی را با هم صلح كنند، با رضایت یكدیگر می توانند صلح را به هم بزنند، و نیز اگر در ضمن معامله برای هر دو یا یكی از آنان حق به هم زدن معامله را قرار داده باشند، كسی كه آن حق را دارد می تواند صلح را به هم بزند.
2170 تا وقتی خریدار و فروشنده از مجلس معامله متفرق نشده اند می توانند معامله را به هم بزنند. و نیز اگر مشتری حیوانی را بخرد تا سه روز حق به هم زدن معامله را دارد، و همچنین اگر پول جنسی را كه نقد خریده تا سه روز ندهد و جنس را تحویل نگیرد، فروشنده می تواند معامله را به هم بزند، ولی كسی كه مال را صلح می كند در این سه صورت حق به هم زدن صلح را ندارد، و در هشت صورت دیگر كه در احكام خرید و فروش گفته شد، می تواند صلح را به هم بزند.
2171 اگر چیزی را كه به صلح گرفته معیوب باشد می تواند صلح را به هم بزند، ولی نمی تواند تفاوت قیمت صحیح و معیوب را بگیرد.
2172 هرگاه مال خود را به كسی صلح نماید و با او شرط كند كه اگر بعد از مرگ وارثی نداشتم باید چیزی را كه به تو صلح كردم وقف كنی، و او هم این شرط را قبول كند، باید به شرط عمل نماید.
2161 دو نفری كه چیزی را به یكدیگر صلح می كنند باید بالغ و عاقل باشند، و كسی آنها را مجبور نكرده باشد، و قصد صلح داشته باشند، و حاكم شرع هم آنان را از تصرف در اموالشان جلوگیری نكرده باشد.
2162 لازم نیست صیغه صلح به عربی خوانده شود، بلكه با هر لفظ ی كه بفهماند باهم صلح و سازش كرده اند صحیح است.
2163 اگر كسی گوسفندهای خود را به چوپان بدهد كه مثلا یك سال نگهداری كند و از شیر آن استفاده نماید و مقداری روغن بدهد، چنانچه شیر گوسفند را در مقابل زحمتهای چوپان و آن روغن صلح كند صحیح است، ولی اگر گوسفند را یك ساله به چوپان اجاره دهد كه از شیر آن استفاده كند و در عوض مقداری روغن بدهد اشكال دارد.
2164 اگر كسی بخواهد طلب یا حق خود را به دیگری صلح كند، در صورتی صحیح است كه او قبول نماید.
2165 اگر انسان مقدار بدهی خود را بداند و طلبكار او نداند، چنانچه طلبكار طلب خود را به كمتر از مقداری كه هست صلح كند، مثلا پنجاه تومان طلبكار باشد و طلب خود را به ده تومان صلح نماید، زیادی برای بدهكار حلال نیست، مگر آنكه مقدار بدهی خود را به او بگوید و او را راضی كند، یا طوری باشد كه اگر مقدار طلب خود را می دانست باز هم به آن مقدار صلح می كرد.
2166 اگر بخواهند دو چیزی را كه از یك جنس، و وزن آنها معلوم است به یكدیگر صلح كنند، در صورتی صحیح است كه وزن یكی بیشتر از دیگری نباشد، ولی اگر وزن آنها معلوم نباشد، اگر چه احتمال دهند كه وزن یكی بیشتر از دیگری است صلح صحیح است.
2167 اگر دو نفر از یك نفر طلبكار باشند یا دو نفر از دو نفر دیگر طلبكار باشند و بخواهند طلبهای خود را به یكدیگر صلح كنند، چنانچه طلب آنان ازیك جنس و وزن آنها یكی باشد، مثلا هر دو ده من گندم طلبكار باشند، مصالحه آنان صحیح است، و همچنین است اگر جنس طلب آنان یكی نباشد، مثلا یكی ده من برنج و دیگری دوازده من گندم طلبكار باشد، ولی اگر طلب آنان از یك جنس و چیزی باشد كه معمولا با وزن یا پیمانه آن را معامله می كنند، در صورتی كه وزن یا پیمانه آنها مساوی نباشد مصالحه آنان باطل است.
2168 اگر از كسی طلبی دارد كه باید بعد از مدتی بگیرد، چنانچه طلب خود را به مقدار كمتری صلح كند و مقصودش این باشد كه از مقداری از طلب خود گذشت كند و بقیه را نقد بگیرد اشكال ندارد.
2169 اگر دو نفر چیزی را با هم صلح كنند، با رضایت یكدیگر می توانند صلح را به هم بزنند، و نیز اگر در ضمن معامله برای هر دو یا یكی از آنان حق به هم زدن معامله را قرار داده باشند، كسی كه آن حق را دارد می تواند صلح را به هم بزند.
2170 تا وقتی خریدار و فروشنده از مجلس معامله متفرق نشده اند می توانند معامله را به هم بزنند. و نیز اگر مشتری حیوانی را بخرد تا سه روز حق به هم زدن معامله را دارد، و همچنین اگر پول جنسی را كه نقد خریده تا سه روز ندهد و جنس را تحویل نگیرد، فروشنده می تواند معامله را به هم بزند، ولی كسی كه مال را صلح می كند در این سه صورت حق به هم زدن صلح را ندارد، و در هشت صورت دیگر كه در احكام خرید و فروش گفته شد، می تواند صلح را به هم بزند.
2171 اگر چیزی را كه به صلح گرفته معیوب باشد می تواند صلح را به هم بزند، ولی نمی تواند تفاوت قیمت صحیح و معیوب را بگیرد.
2172 هرگاه مال خود را به كسی صلح نماید و با او شرط كند كه اگر بعد از مرگ وارثی نداشتم باید چیزی را كه به تو صلح كردم وقف كنی، و او هم این شرط را قبول كند، باید به شرط عمل نماید.